AAA
contrast
Na górę
ENGLISH NEWSLETTER
Wydział Edukacji Muzycznej
KONCERT PROMOCYJNY PŁYTY „JAKUB WEISS – PSALMY I HYMNY”
fotorelacja
 
Pierwszy raz od czasów II wojny światowej zabrzmiały w Polsce psalmy i hymny XIX-wiecznego kantora Jakuba Weissa. Podczas koncertu w ramach Dni Muzyki Żydowskiej w Szczecinie wykonali je kantor Isidoro Abramowicz z Berlina oraz Jakub Stefek, Barbara Halec i Chór Kameralny naszej Uczelni. To promocja płyty, nagranej przez tych artystów w czerwcu tego roku, która już niebawem ukaże się nakładem wydawnictwa DUX.
 
Koncert odbył się w niedzielę 11 września na dziedzińcu Muzeum Narodowego w Szczecinie przy ulicy Staromłyńskiej. To tam już od pięciu lat we wrześniu odbywają się koncerty muzyki żydowskiej, podczas których prezentowana jest twórczość zapomnianych mistrzów muzyki synagogalnej. Nagrana płyta stanowi pierwszy w historii fonografii zapis wykonania psalmów i hymnów warszawskiego kantora Jakuba Weissa, które sto lat temu rozbrzmiewały w bożnicach w całej Europie.
Jakub Leopold Lejb Weiss urodził się w 1825 roku w Nitrze na Węgrzech. Wykształcenie odebrał w Wiedniu od Salomona Sulzera, jednego z najważniejszych kompozytorów wczesnego okresu żydowskiego ruchu reformowanego. Od roku 1860 Weiss był głównym kantorem w Synagodze Niemieckiej przy ulicy Daniłowiczowskiej w Warszawie. Zapisał się w historii jako niezwykle utalentowany śpiewak i kompozytor, który doceniany był zarówno przez członków wspólnoty, jak i środowiska nieżydowskie.

W 1872 roku na skutek nieszczęśliwego nieporozumienia z zarządem synagogi Jakub Leopold Weiss zrezygnował ze stanowiska. Kontynuował odprawianie nabożeństw w synagodze urządzonej w Sali Wiedeńskiej pałacu Lubomirskich w Warszawie. Od 1973 był kantorem w Wilnie, jednak po trzech latach powrócił do Warszawy. W 1879 roku, po pomyślnym zdaniu egzaminu nauczycielskiego w Instytucie Muzycznym, został dyplomowanym nauczycielem śpiewu. Nabożeństwa odprawiał w wynajętej przez siebie Synagodze na Nalewkach. Ponadto planował otworzyć szkołę śpiewu dla młodych ludzi chcących kształcić się na kantorów i śpiewaków. Jego idee nie przyniosły mu jednak stabilizacji finansowej – ostatnie lata życia wiódł w nędzy, pomimo faktu, iż jego muzyka była chętnie wykonywana przez różne zespoły, nie tylko w Warszawie, ale i zyskiwały popularność w całej Europie. Zmarł 21 sierpnia 1889 roku. Jego kompozycje brzmiały w synagogach i prywatnych domach aż do czasu II wojny światowej.

Jedyne utwory Jakuba Leopolda Weissa, które przetrwały do naszych czasów, to Synagogen – Bibliothek: Ozar Schire Jeschurun w dwóch tomach: pierwszy został opublikowany w 1873 roku, natomiast drugi w 1881. Utwory były najprawdopodobniej komponowane z myślą o wspólnocie, w której posługiwał jako kantor i w znacznej większości przeznaczone są do wykonywania przez czterogłosowy chór. „Ścisła wierność [muzyki] tekstowi ma również na celu doprowadzenie do zrozumienia tekstu przez tych, którzy go nie rozumieją i przez to umożliwienie im jego interpretacji poprzez dźwięki.”
Projekt płytowy do kolejne działanie pionierskie w obszarze muzyki żydowskiej prowadzone przez naszych wykładowców. W 2021 roku dr Jakub Stefek i prof. Dariusz Dyczewski przypominali muzykę szczecińskiego kantora Abrahama Lichtensteina, natomiast w 2020 roku dr Jakub Stefek i kantor Isidoro Abramowicz nagrali płytę z utworami Arno Nadela. Działania wspiera Fundacja Współpracy Polsko – Niemieckiej, Muzeum Narodowe w Szczecinie, Abraham Geiger Kolleg w Berlinie oraz Akademia Sztuki w Szczecinie.