ZONA LAB to coś więcej niż program rezydencyjny – to żywe laboratorium ulokowane na styku sztuki współczesnej, badań i interdyscyplinarnej edukacji. Zlokalizowana w przygranicznym mieście Europy Środkowo-Wschodniej, działa zarówno jako miejsce, jak i medium krytycznego zaangażowania. Podejmując kwestie płynności tożsamości, terytorium i przynależności, ZONA LAB wspiera eksperymentalne praktyki artystyczne, które kwestionują dominujące narracje i proponują alternatywne, kontr-mapy oporu oraz radykalnej wyobraźni.

Tegoroczni rezydenci – Laureta Hajrullahu, Alberto Lomas, Ayuna Shagdurova i Natalia Vatsadze – odpowiadają na współczesne wyzwania poprzez zróżnicowane strategie artystyczne. Ich działania przecinają się w obszarach pamięci, intymności, rdzenności, technologii cyfrowych i cielesnego oporu. Czerpiąc z odmiennych kontekstów geopolitycznych i tradycji artystycznych, każdy z rezydentów rozwija praktykę opartą na badaniach, zakorzenioną w doświadczeniu i afekcie.

Laureta Hajrullahu (Serbia/Kosowo) porusza się po porowatych granicach rzeczywistości fizycznej i wirtualnej. Za pomocą instalacji multimedialnych bada intymność, prywatność i płeć w cyfrowych ekosystemach, ujawniając architektury algorytmicznej kontroli, które kształtują – i nadzorują – ludzkie relacje.

Alberto Lomas (Hiszpania) analizuje politykę technologii poprzez performans i instalacje audiowizualne. Jego praktyka, zakorzeniona w samoorganizujących się inicjatywach, bada powiązania między strukturami władzy a cyfrową infrastrukturą, wskazując zarówno na ich potencjał emancypacyjny, jak i nieodłączną przemoc.

Ayuna Shagdurova (Rosja/Niemcy) fotografka i dziennikarka pochodzenia buriackiego, stawia opór kulturowemu wymazywaniu poprzez dokumentalne, intymne narracje. Jej obiektyw przywraca widzialność syberyjskim kosmologiom, rytuałom i codzienności, oferując wizualny sprzeciw wobec hegemonicznych historii.

Natalia Vatsadze (Gruzja) stawia ciało w centrum swojej twórczości artystycznej i aktywistycznej. Z ironiczną ostrością obnaża sprzeczności transformacji postradzieckiej Gruzji, analizując napięcia między postępem, nacjonalizmem a ewolucją kultury.

ZONA LAB jako platforma dyskursywna wspiera długofalowe badania artystyczne poprzez współpracę z lokalnymi społecznościami, aktywistami i naukowcami. Rezydencja, trwająca sześć miesięcy, to nie tylko czas twórczej pracy, lecz proces zanurzenia, który sprzyja wymianie, napięciu i transformacji – poza ramami instytucjonalnymi i dyscyplinarnymi.

Prezentowana wystawa THE UNBOUNDED NATURE OF A BORDER nie stanowi zamknięcia ani podsumowania – to raczej otwarta propozycja: przestrzeń spekulacji, dialogu i przekształceń. Zamiast odpowiedzi, pojawiają się pytania: jak kształtujemy poczucie przynależności w świecie nieustannych przesunięć? Jakie alternatywne przyszłości mogą wyłonić się z pogranicznych doświadczeń, które współdzielimy? Poprzez zaangażowaną praktykę artystyczną rezydenci ZONA LAB kreślą tymczasowe mapy wspólnoty, oporu i radykalnej wyobraźni.

Wystawa zaprezentowana zostanie w dwóch odsłonach: w galerii ZONA, ulokowanej w Akademii Sztuki w Szczecinie, która na czas rezydencji została przekształcona w pracownię artystów oraz laboratorium praktyk, oraz w galerii OS17 – przestrzeni typu artist-run space zlokalizowanej w mieszkaniu w kamienicy, nawiązującej do tradycji autorskich galerii z lat 60. i 70. XX wieku. Obie lokalizacje zostaną zaadoptowane przez artystów jako projekty site-specific, odwołujące się zarówno do ich indywidualnych praktyk badawczych, jak i do lokalnego kontekstu Szczecina – jego historii, warstw urbanistycznych i uwikłań geopolitycznych.

Kurator: Agata Rogos / Weiss
Agata Rogos / Weiss jest projektantką, badaczką, kuratorką i antropolożką specjalizującą się w studiach granicznych, migracyjnych i antropologii miejskiej. Posiada tytuł profesora Akademii Sztuki w Szczecinie i odbyła staż podoktorski na Uniwersytecie Humboldta w Berlinie. Jej doktorat, ukończony na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu, koncentrował się na pamięci zbiorowej i tożsamości w Macedonii. Uczyła i wykładała na arenie międzynarodowej oraz prowadzi Vernacular Forms, praktykę kuratorską i projektową, w ramach której bada projekty badawcze, design i instalacje artystyczne.

Asystent projektu: Waldemar Masicz

Wystawa „The Unbounded Nature of a Border” jest częścią programu rezydencyjnego ZONA LAB , który odbywa się w ramach inicjatywy CULTURE MOVES EUROPE, finansowanej przez Komisję Europejską i realizowanej przez Goethe-Institut. ZONA LAB zapewnia przestrzeń dla artystów badających koncepcję granic w ich różnych wymiarach - geograficznym, kulturowym i konceptualnym.